Elke speler van het spel verlangt ernaar de beste pokémontrainer te worden en alle Pokémon te vangen. In geen van de spellen zijn alle Pokémon te vangen, zodat je met iemand die het andere spel heeft moet ruilen om alle Pokémon te bemachtigen. Sommige Pokémon kun je niet vangen, maar moet je door middel van training levels laten stijgen, en zo laten evolueren.

De evolutie van een Pokémon kan echter ook op andere manieren:

• Evolutie als de Pokémon in level stijgt (meest gebruikelijk)
• Evolutie als het Blijheidsniveau van de Pokémon bereikt is, wanneer hij een level stijgt (Onder andere bij Baby Pokémon).
• Evolutie als een bepaalde evolutiesteen op de Pokémon wordt gebruikt. Hiervan bestaan meerdere soorten.
• Evolutie door ruilen.
• Evolutie door ruilen, wanneer de Pokémon een bepaald voorwerp vasthoudt.
• Evolutie hangt bij een Pokémon genaamd Eevee ook af van het tijdstip van de dag. Als hij overdag evolueert door zijn blijheidsniveau wordt het Espeon, maar 's avonds is dit Umbreon (in de vierde generatie is dit ook zo met andere Pokémon, Sneasel evolueert bijvoorbeeld 's nachts (met een bepaald voorwerp) in Weavile).
• Evolutie door de schoonheid te maximaliseren, dit komt voor bij de Pokémon Feebas die evolueert in Milotic.
• Evolutie door een level te trainen op een bepaalde plaats.
• Evolutie door een level te trainen met een bepaalde aanval.

En één keer is het zo, dat er uit een Pokémon bij de evolutie 2 Pokémon ontstaan (dit gebeurt bij de evolutie van Nincada), hierbij ontstaat, als er minder dan 6 Pokémon in het Pokémonteam van de trainer aanwezig zijn, een Shedinja, omdat deze zogezegd de cocon van Nincada zou zijn, met een eigen leven. Sommige Pokémon hebben ook een vertakte evolutie, afhankelijk van de wijze van evolutie, het gebruikte voorwerp of het tijdstip. Echter, sommige Pokémon hebben ook geen evolutie, zoals Tauros.

Andere Pokémon kun je enkel bemachtigen door in een Day Care Center 2 compatibele Pokémon te laten broeden, zodat er een ei verschijnt.

• In een paar specifieke gevallen moet een van de ouders ook een bepaald voorwerp vasthouden.
• Als je geen 2 compatibele Pokémon hebt, kun je je wenden tot Ditto. Dit geslachtloos wezen kan met elke Pokémon broeden, met uitzondering van de Legendarische Pokémon, Baby Pokémon, Unown, een andere Ditto, en een kleine groep andere geslachtloze pokémon.

Daarnaast is het de bedoeling om 8 badges te verzamelen, door 8 gymleaders te verslaan, en de daarbij behorende Elite Four uit te dagen. Elke wereld heeft zijn eigen league:

• Kanto de Indigo League
• Johto de Johto League
• Hoenn de Hoenn League
• Sinnoh de Sinnoh League
• Unova de Unova League
• Kalos de Kalos League